Zo sterk zijn Oost-Europa fondsen veranderd

De ban op Rusland en het sluiten van de handel daar noopte beleggingsfondsen die zich richten op Oost-Europa tot fikse veranderingen. Hun portefeuilles werden danig opgeschud, waardoor onder meer Polen en Griekenland een grotere weging kregen.

Robert van den Oever 28 februari, 2023 | 17:10
Facebook Twitter LinkedIn

Poland church and square

Beleggingsfondsen die zijn gericht op Oost-Europa zagen hun belegbare universum een jaar geleden ingrijpend veranderen; het zijn 12 moeilijke maanden geweest voor zowel portefeuillebeheerders als beleggers.

Vóór de oorlog vormden Russische aandelen een groot deel van de benchmark, de MSCI Emerging Markets Europe index. Het land maakte 66% uit van de index, Polen voor 16% en Turkije voor 7%. Polen is nu het grootste land in de index met een weging van 35%, gevolgd door Turkije met 29% en Griekenland met 17%. De dramatische veranderingen hebben de portefeuilles van fondsen in de Morningstar categorie Emerging Europe Equity dus flink opgeschud.

Maar wat gebeurde er met de bestaande Russische aandelen in deze fondsportefeuilles? Door restricties en sancties konden deze aandelen niet worden verhandeld, waardoor er ernstige liquiditeitsproblemen ontstonden. Gezien deze moeilijkheden waardeerden fondsen hun Russische posities op nul.

 

Open kunnen blijven

Maar sommige fondshuizen pakten het anders aan. Zij besloten om hun Oost-Europa portefeuilles op te splitsen in twee vehikels, waarbij de liquide en de illiquide Russische positie werden gescheiden. De liquide versie van het fonds huisvest assets die niet Russisch of Wit-Russisch zijn of blootstelling hebben aan een van die twee markten. Het plan is om de illiquide activa te verhandelen zodra de opschorting van de handel is opgeheven, zegt fondsanalist Lena Tsymbaluk van Morningstar.

Deze maatregel is genomen door onder meer JPM Emerging Europe Equity en Schroder ISF Emerging Europe, zodat zij open konden blijven. Sommige fondshuizen, zoals Abrdn en Danske, hebben besloten om hun bevroren Rusland en Oost-Europa strategieën volledig te liquideren.

 

Portefeuille aanpassen

Fondsen uit opkomende Europese landen hebben zich moeten aanpassen aan de dramatische veranderingen in de benchmark en hun posities aanzienlijk moeten aanpassen. Als we naar de gegevens van de fondsportefeuille kijken, blijkt dat veel fondsen hun posities in de sectoren financials, energie  en consumentengoederen hebben vergroot. Deze sectoren maken 35%, 12% en 11% uit van de benchmark.

Nemen we Allianz Emerging Europe als voorbeeld, dan toont de portefeuille nieuwe posities in oliemaatschappijen uit Griekenland en Roemenië. De financiële sector heeft de grootste weging vanwege Poolse banken, maar ook die uit Hongarije, Turkije en Griekenland. In de defensieve consumentensector werden nieuwe posities toegevoegd of bestaande posities vergroot. Met een rendement van bijna 14% over de afgelopen 12 maanden hebben de portefeuilleveranderingen hun vruchten afgeworpen voor dit fonds.

Veel Emerging Europe Equity fondsen hebben posities in bedrijven op het gebied van energie en grondstoffen, die het afgelopen jaar goed hebben gepresteerd. Hoewel Rusland de meeste van zulke bedrijven telt, zijn er alternatieven beschikbaar; het grootste bedrijf in de MSCI EM Europe-index is bijvoorbeeld het Poolse PKN Orlen, een olieraffinaderij en brandstoffenhandel. Koper- en zilverproducent KGHM Polska Miedz, eveneens uit Polen, staat ook in de top 10 van de benchmark.

De grote weging naar Poolse banken valt ook op bij de JPM Emerging Europe Equity-portefeuille. Ook dit fonds behaalde een 12-maandsrendement van iets minder dan 14%.

 

Contrasterende rendementen

Als we kijken naar de Morningstar categorie Emerging Europe Equity vinden we ongeveer 50 beschikbare fondsen in heel Europa. Ze laten over 12 maanden heel verschillende rendementen zien, maar het merendeel van deze fondsen boekte verlies. Dat is niet verwonderlijk, aangezien de benchmark in 2022 met 71% daalde, vergeleken met -20% voor de MSCI Emerging Markets en -18% voor de MSCI World index. Slechts negen van deze fondsen boekten een positief rendement in deze zeer moeilijke periode, waaronder KBC Equity Fund Emerging Europe Classic Cap, met een winst van 26% over de laatste 12 maanden.

De bovenstaande tabel kijkt niet alleen naar het rendement over 12 maanden, maar ook verder terug in de tijd met de langere periodes van 3 en 5 jaar.

Facebook Twitter LinkedIn

Over de auteur

Robert van den Oever  Robert van den Oever is research editor bij Morningstar Benelux

© Copyright 2024 Morningstar, Inc. Alle rechten voorbehouden.

Voorwaarden        Privacybeleid        Cookie Settings        Beleidsdocumenten