De gasmarkt in 2023: wat komt er op Europa af?

VIDEO - De Europese gasmarkt heeft een turbulent jaar achter de rug. Hoe zal dat in 2023 verder gaan? Morningstar's Duitse editor Antje Schiffler bespreekt dat met Simon Göß, directeur van carboneer en adviseur van Energy Brainpool.

Antje Schiffler 20 december, 2022 | 11:28
Facebook Twitter LinkedIn

 

 

Antje Schiffler: De gasmarkt heeft een turbulent jaar achter de rug. De aanleiding was natuurlijk de aanval van Rusland op Oekraïne. Op groothandelsmarkten hebben we prijzen zien verviervoudigen. De situatie is de laatste tijd enigszins gekalmeerd – volle opslagfaciliteiten, een zacht najaar, hoge LNG-import en dalend verbruik in de industrie hebben de prijzen gedrukt. Is daarmee het ergste nu voorbij?

Mijn gast vandaag is Simon Göß, hij is de algemeen directeur van carboneer en consultant voor Energy Brainpool. Simon, op dit moment lijkt alles wat rustiger te worden op de markt. Wat mag er nu niet fout gaan?

Simon Göß: Ja, Duitsland en de EU staan er qua gas/energie situatie eigenlijk beter voor dan een paar maanden geleden werd gedacht. De grootste factor die nog alles kan verpesten is het weer, want bedrijven en huishoudens in de EU en Duitsland besparen al 10-20% op gas. Ook onttrekkingen aan gasopslagfaciliteiten in de EU zijn tot nu toe bescheiden geweest: 4-5 % netto-opname in de voorbije 3 weken.

Daarom mag het vooral de komende maanden niet te koud worden. Anders zou een zeer koude januari/februari nog steeds tot een gastekort kunnen leiden, al is dat zeer onwaarschijnlijk. Een koud voorjaar kan ook het gasverbruik opdrijven en natuurlijk leiden tot hogere prijzen dan we nu zien. En natuurlijk zou de sabotage van andere bevoorradingsinfrastructuren, zoals de gaspijpleidingen van Noorwegen naar de EU, de prijzen omhoog katapulteren.

Antje: De EU wil een gasprijsplafond invoeren. Wat is er bekend - en is dat een goed idee?

Simon: Hier wordt het ingewikkeld omdat er verschillende opties in omloop zijn. En een ervan moet morgen worden goedgekeurd door de energieministers van de EU-lidstaten. Kort over het mechanisme en dan mijn beoordeling ervan.

Het gasprijsplafond is niet bedoeld om de gasprijs op de lange termijn af te vlakken en is geen wondermiddel. Op EU-niveau wordt het ook geen plafond genoemd, maar een marktcorrectiemechanisme. Het is vooral bedoeld om extreme prijsfluctuaties bij gas, zoals te zien was in augustus 2022, te beperken en zou slechts voor een beperkte periode, bijvoorbeeld een jaar, moeten gelden.

Het voorstel van de Europese Commissie: als de verrekenprijs voor de frontmaand gas op het TTF-handelspunt gedurende twee weken boven 275 EUR/MWh stijgt en de prijs minimaal EUR 58/MWh boven een LNG-indexprijs ligt gedurende tien opeenvolgende handelsdagen binnen die twee weken, dan kunnen er geen biedingen meer hoger dan 275 EUR/MWh voor de frontmaand op de beurs worden gedaan. Bilaterale en OTC-transacties boven deze prijs zijn nog steeds mogelijk.

Mijn beoordeling is: de voorgestelde EU gasprijsrem zal in de huidige situatie echter nauwelijks worden toegepast. Waarom? We zien momenteel prijzen van 140-150 EUR/MWh en deze combinatie hebben we in het verleden ook niet gezien. Er zijn echter ook andere voorstellen van EU-lidstaten met lagere drempelwaarden, die dus eerder zullen worden toegepast.

Over het algemeen geloof ik niet dat een dergelijk instrument een grote prijsdrukkende werking zal hebben. Het zou echter alleen in extreme gevallen worden gebruikt om te voorkomen dat prijzen escaleren, misschien ook psychologisch.

Antje: In de zomer wordt er minder gestookt, het gasverbruik daalt automatisch. Kunnen we dan achterover leunen?

Simon: Nou ja, dat hangt sterk af van hoe koud het in de winter wordt en hoeveel gas er in het voorjaar nog in de opslagen zit. Bij een warme winter gaan de prognoses voor de Duitse gasopslagtanks uit van een vulling tot boven de 55%, maar bij een koude winter kunnen ze ook helemaal leeg raken. En natuurlijk moet er rekening mee worden gehouden dat de gasopslagen volgend jaar aan het begin van het stookseizoen, dus rond oktober/november 2023, weer vol moeten zijn.

En volgend jaar ontbreekt het Russische gas, dat begin 2022 nog in grote hoeveelheden vanuit Rusland aan Europa werd geleverd. Maar waarschijnlijk zal een groot deel van deze hoeveelheden in 2023 ontbreken. Dat betekent dat de opslag komende zomer vooral gevuld moet worden met LNG, gas uit Noorwegen en een nog lager verbruik. 

Ook de termijnmarktprijzen voor volgend jaar laten zien dat gas in 2023 nog steeds schaars en duur zal zijn. Voor alle kwartalen van 2023 liggen de prijzen rond de 145-150 EUR/MWh, dus ongeveer hetzelfde niveau als nu. Dit thema zal ons dus ook volgend jaar nog bezighouden.

Antje: Dus nog geen verlichting volgend jaar. Veel dank voor je inzichten Simon.

Facebook Twitter LinkedIn

Over de auteur

Antje Schiffler  is editor voor Morningstar in Frankfurt.

© Copyright 2024 Morningstar, Inc. Alle rechten voorbehouden.

Voorwaarden        Privacybeleid        Cookie Settings        Beleidsdocumenten