Er wordt algemeen verwacht dat de Europese Centrale Bank de depositorente op 5 juni met nog eens 0,25 procentpunt zal verlagen tot 2%, wat de achtste renteverlaging betekent in een versoepelingscyclus die mogelijk zijn einde nadert. Het besluit komt in een klimaat van betere economische vooruitzichten voor de eurozone, ondanks de aanhoudende onzekerheid door de handelstarieven van de Amerikaanse president Donald Trump.
Michael Field, Morningstar’s hoofdstrateeg voor de Europese aandelenmarkten, zegt dat de inflatie in de eurozone stevig onder controle is: “In tegenstelling tot de VS, waar de opflakkerende inflatie, vooral dankzij de dreigende invoerrechten, een serieuze kans is, hebben de centrale banken in Europa het gevoel dat ze de inflatie behoorlijk onder controle hebben. De inflatie in de eurozone bedraagt momenteel slechts 2,2%, op korte afstand van de 2%-doelstelling van de bank, waardoor de ECB veilig een nieuwe stap kan zetten in de richting van lagere rentetarieven.”
De inflatie in de eurozone over mei is naar verwachting gedaald tot onder de 2% in de cijfers die op 3 juni worden gepubliceerd.
De huidige rentetarieven in de eurozone geven de centrale bank veel controle, voegt Field toe: “Van hieruit heeft ze de mogelijkheid om de rente aanzienlijk te verlagen of te verhogen bij veranderende economische omstandigheden. Iets wat niet kan als de rente op nul staat, of zelfs op 4%.”
Wat zijn de belangrijkste rentetarieven van de ECB?
Sinds 23 april zijn de drie belangrijkste rentetarieven van de ECB:
• Tarief depositofaciliteit: 2,25%
• Belangrijkste herfinancieringsrente: 2,40%
• Marginale beleningsfaciliteit: 2,64%
Komt er een einde aan de renteverlagingscyclus van de ECB?
De markten zien de verlaging in juni steeds meer als de voorlaatste stap in de huidige versoepelingscyclus. De swapmarkten houden bijna volledig rekening met een verlaging met 0,25 procentpunt op 5 juni, terwijl de verwachtingen voor een derde verlaging in september net boven de 50% liggen. Overnight index swaps impliceren een lagere waarschijnlijkheid voor een verlaging op 24 juli, de volgende vergadering na juni.
Ulrike Kastens, senior econoom bij DWS, verwacht dat de ECB de rente in juni met 0,25 procentpunt zal verlagen en in juli nogmaals, voordat ze een pauze inlast: “We zien ruimte voor nog een verlaging na juni, maar vanaf hier wordt de lucht dunner naarmate de inflatie afneemt en de groeicijfers stabiliseren.”
“Het monetaire beleid is duidelijk niet langer restrictief. De kredietverlening trekt aan, misschien wat minder voor bedrijven, maar in de vastgoedsector zijn de groeicijfers behoorlijk. Dit toont aan dat de rente niet langer een belemmering vormt,” vervolgt Kastens.
In tegenstelling tot de huidige marktverwachtingen zien analisten van de Duitse bank Helaba de versoepelingscyclus voorlopig tot stilstand komen na een verlaging in juni met een hoge waarschijnlijkheid van een langere monetaire beleidshouding.
“In de tweede helft van het jaar zal de ECB waarschijnlijk een afwachtende houding aannemen. Hoewel de markten rekening houden met nog een renteverlaging (in juli), pleit de aangekondigde verschuiving naar een expansiever begrotingsbeleid tegen verdere monetaire versoepeling”, aldus de analisten van de bank.
Er is ook groeiende verdeeldheid binnen de bestuursraad van de ECB. Robert Holzmann, gouverneur van de Oostenrijkse centrale bank, pleit ervoor om de rente op zijn minst tot september stabiel te houden. Hij stelt dat de beleidsrente al een neutraal niveau heeft bereikt, dat hij plaatst tussen 2,5% en 3%. Isabel Schnabel, lid van de raad van bestuur, waarschuwt ook dat voortijdige verlagingen de inflatie kunnen aanwakkeren tegen de achtergrond van de handelsspanningen.
François Villeroy de Galhau, gouverneur van de Bank of France, zei daarentegen in een toespraak op 27 mei dat de normalisering van het beleid “waarschijnlijk nog niet voltooid” is en benadrukte dat de zwakke bedrijvigheid en de dalende inflatie voortzetting van de soepelheid rechtvaardigen.
Wat betekenen de handelsspanningen met de VS voor de eurozone economie?
Nu de Amerikaanse president Donald Trump dreigt met een tarief van 50% op goederen uit de EU - nu uitgesteld tot 9 juli - is het handelsbeleid een belangrijke bron van macro-economische onzekerheid geworden.
Maar in het eerste kwartaal van 2025 groeide het bbp van de eurozone met 0,3% kwartaal-op-kwartaal, iets boven de verwachtingen van 0,2%. Duitsland, de grootste economie van het blok, verraste ook met een groei van 0,4%, vergeleken met een consensusprognose van 0,2%. Economen van Berenberg verwachten dat de groei in de eurozone licht zal aantrekken van 0,8% in 2024 naar 1% dit jaar, 1,4% in 2026 en 1,5% in 2027, vooral dankzij de ommekeer in het Duitse begrotingsbeleid.
ECB stelt bbp- en inflatieprojecties waarschijnlijk bij
Omdat de economie van de eurozone veerkrachtiger is dan de ECB eerder had voorspeld, zullen de economen van de centrale bank hun bbp-prognoses in hun kwartaalprognose op 5 juni waarschijnlijk naar boven bijstellen. In hun laatste prognose van maart voorspelden ECB-medewerkers een BBP-groei voor de eurozone van 0,9% voor 2025, tegen 1,1% tijdens de vergadering in december, en 1,2% voor 2026, tegen 1,4% in de prognose van december.
Volgens Ulrike Kastens van DWS zijn die schattingen te conservatief: “De groeivooruitzichten voor de eurozone verbeteren dankzij fiscale stimuleringsmaatregelen en tekenen van normalisering in de productiecyclus. Veel bedrijven hebben voorraden opgebouwd. Bovendien trekken de exportverwachtingen weer aan, ondanks de tariefonzekerheid.”
De opleving wordt weerspiegeld in de PMI’s voor de verwerkende industrie in de eurozone, die stegen van 49,0 in april naar een record van 49,4 in mei, maar nog steeds onder de lijn die krimp scheidt van groei.
Na de sterke cijfers over het eerste kwartaal verwacht DWS nu een bbp-groei van 1,1% in de eurozone in 2025, tegen een eerdere prognose van 0,9%, en 1,4% in 2026.
Kastens verwacht ook dat economen van de ECB hun inflatieverwachtingen naar beneden zullen bijstellen ten opzichte van hun voorspellingen voor het eerste kwartaal.
Uit voorlopige cijfers voor Frankrijk bleek dat de inflatie in mei vertraagde tot 0,6% op jaarbasis, ver onder de verwachtingen. Volgens de consensusverwachtingen van FactSet daalde de inflatie in mei tot 1,9% en de kerninflatie tot 2,3%.
Kan de euro de dollar verdringen als wereldwijde valuta?
Door de groeiende bezorgdheid over het Amerikaanse begrotingsbeleid en de geopolitieke onvoorspelbaarheid zijn wereldwijde investeerders steeds meer op zoek naar alternatieven voor de Amerikaanse dollar. Hoewel de dollar de belangrijkste mondiale valuta blijft, goed voor ongeveer 58% van de deviezenreserves, daalt dat cijfer, wat wijst op een mogelijke verschuiving in het internationale monetaire systeem. De euro staat op de tweede plaats met ongeveer 20%.
ECB-president Christine Lagarde noemde dit een potentieel “wereldwijd euro-moment”. In een toespraak op 26 mei zei ze dat het verschuivende mondiale landschap een kans biedt voor de euro om zijn internationale rol te versterken - een zet die zou kunnen helpen om de leenkosten te verlagen en de eurozone economisch veerkrachtiger te maken. “De euro zal geen invloed krijgen door in gebreke te blijven - hij zal het moeten verdienen”, zei ze.
Lagarde zette drie pijlers uiteen om de internationale rol van de euro te versterken: het handhaven van open handel ondersteund door een sterkere samenwerking op het gebied van veiligheid, economische kracht ondersteund door diepere en meer liquide kapitaalmarkten, en een stabiel wettelijk kader. “We moeten onze wettelijke basis verstevigen door de rechtsstaat te verdedigen en door ons politiek te verenigen zodat we weerstand kunnen bieden aan druk van buitenaf,” zei ze.
Welk effect hebben renteverlagingen op beleggers?
Aandelenmarkten hebben de neiging om te stijgen bij verwachte renteverlagingen. Michael Field van Morningstar zegt dat een verlaging van de depositorente naar 2% de aandelenmarkten in Europa verder zou stimuleren op een belangrijk moment, wanneer het vertrouwen van bedrijven en consumenten laag is.
In obligatiemarkten betekent een dalende rente een lager rendement, waardoor de obligatiekoersen stijgen. Lagere rentes maken bestaande obligaties ook aantrekkelijker voor rendementen, met name obligaties die al zijn uitgegeven in een periode met hoge rentes.
Ondertussen zal de spaarrente op bankrekeningen waarschijnlijk dalen, ten nadele van spaarders. De tarieven die spaarders ontvangen hangen grotendeels af van de depositofaciliteit, die bepaalt welke rente banken ontvangen voor het ‘s nachts storten van geld bij de ECB. Leners daarentegen profiteren van lagere tarieven omdat consumentenschulden en hypotheken goedkoper worden.
Wanneer zijn de volgende ECB-vergaderingen in 2025?
• 24 juli 2025
• 11 september 2025
• 30 oktober 2025
• 18 december 2025
De auteur of auteurs hebben geen positie in effecten die in dit artikel genoemd worden. Ontdek meer over Morningstar's redactionele beleid.
