Nemen ETF's ook Europa over?

De Europese vermogensbeheersector is de afgelopen tien jaar drastisch veranderd en de ETF-boom is hierbij een belangrijke motor geweest.

Valerio Baselli 22 februari, 2024 | 10:12
Facebook Twitter LinkedIn

rocket taking off

Nemen ETF's echt de overhand? Gegevens van Morningstar vertellen ons dat op 31 december 2023 slechts 26,7% van het totale beheerde vermogen in Europa toe te schrijven was aan passieve strategieën die een benchmark repliceren (het universum omvat open-end fondsen en ETF's, maar geen geldmarktfondsen en dakfondsen).

Dit is een verdubbeling ten opzichte van 10 jaar geleden, toen het passieve marktaandeel 12,3% van het totaal bedroeg.

En waar de VS het voortouw neemt, zal Europa zeker volgen: in de Verenigde Staten hebben passieve activa voor het eerst in de geschiedenis de actief beheerde activa in de fondsensector als geheel overtroffen (respectievelijk 50,02% en 49,98% eind januari 2024).

Hoewel Europa ver verwijderd lijkt van de niveaus die net in de VS zijn bereikt, zou deze historische verandering wel eens sneller kunnen gaan dan men denkt. De analyse van de activastromen en vooral de organische groei van passieve versus actieve strategieën bevestigt de voorkeur van beleggers voor de eerste. (Organische groei meet de procentuele toename van de nettostromen in een bepaalde periode ten opzichte van de initiële activa).

De organische groei van passieve fondsen - waarvan de overgrote meerderheid ETF's zijn - was van 2014 tot 2023 elk jaar hoger dan die van actieve fondsen. Vooral de laatste twee jaar heeft actief beheer het zwaar te verduren gehad, met een netto-uitstroom.

ETF-boom: prijzenoorlog en flexibiliteit

De hausse in exchange traded funds (ETF's) in Europa begon met de financiële crisis van 2008. Ik kan het me nog goed herinneren: Ik trad in 2009 toe tot het redactieteam van Morningstar en een van mijn eerste opdrachten was om deze 'nieuwe' instrumenten (ze waren niet zo nieuw, de eerste ETF's verschenen in 2000 al in Europa) te behandelen die steeds meer in de smaak vielen bij institutionele en particuliere beleggers, dankzij hun transparantie, gebruiksgemak en vooral lage kosten.

Sindsdien zijn de ETF-vergoedingen blijven dalen (denk aan de zogenaamde prijzenoorlog van 2018-2019?), tot soms maar een paar basispunten.

In het begin werden ETF's vooral gebruikt om blootstelling te krijgen aan marktsegmenten die tot dan toe voor individuele beleggers niet toegankelijk waren (vaak grondstoffen, zoals olie en goud) en grote wereldwijde aandelenindices. In de loop der tijd zijn exchange traded funds echter ook een steeds geloofwaardiger optie geworden voor wie op zoek is naar allocatie en vooral obligatiebeleggingen, vooral voor de kerncomponent.

Obligatiefondsen gaan passief, sluiten zich aan bij ETF Rush

Als we de beleggingscategorieën nader bekijken, zien we dat het gewicht van passief beheer overal is toegenomen. Bij grondstoffen, gedomineerd door instrumenten zoals ETC-s, is het aandeel van 83% passieve activa misschien niet verrassend, maar de groei van de indexcomponent bij aandelen- en vooral obligatiefondsen bevestigt een duidelijke voorkeur vanwege beleggers.

Het verschil tussen de 10-jarige organische groei van passieve en actieve fondsen is bijzonder sterk tussen aandelen (7% vs. 154%) en obligaties (52% vs. 328%).

Laten we eens nader bekijken welke categorieën van Morningstar (aandelen en obligaties) worden gedomineerd door passieve strategieën.

Wereldwijde aandelenfondsen voor opkomende markten zijn een recent en opmerkelijk voorbeeld; hier liet de passieve component een 10-jarige organische groei zien van 253% tegenover de -7% voor actieve fondsen. Of we kunnen kijken naar de sector aandelen energiefondsen, waar de passieve activa groeiden van 19% van het totaal aan het einde van 2014 tot 57% aan het einde van 2023. Een ander interessant geval, dat niet in de tabel is opgenomen, betreft een gebied dat traditioneel wordt gedomineerd door actieve stock-pickers, namelijk dat van small-cap Amerikaanse aandelenfondsen, waar het passief beheerde vermogen in dezelfde periode steeg van 9 naar 27 procent.

Zelfs binnen het vastrentende universum zijn er categorieën die worden gedomineerd door ETF's, zoals die gewijd aan Amerikaanse Treasuries of Britse staatsobligaties. Ook opmerkelijk hier zijn wereldwijde obligatiefondsen, waarin de passieve component is gestegen van 11 tot bijna 50% van het totale vermogen in de afgelopen 10 jaar. In een belangrijke categorie als euro staatsobligaties wordt 41% van het vermogen beheerd door trackers (ten opzichte van 29% zo'n 10 jaar geleden).

ETF's winnen, maar actief beheer vecht terug

Op dit punt denk ik dat het belangrijk is om één ding duidelijk te maken: in deze analyse hebben we te maken met geaggregeerde gegevens en daarom trekken we algemene conclusies. Hoewel onze Actief/Passief Barometer al jaren laat zien dat de meerderheid van de actieve managers niet in staat is om hun benchmark te verslaan, zou het verkeerd zijn om bovenstaande cijfers op te vatten als een aanbeveling om "altijd passief te gaan" of om te denken dat actief beheer voorbestemd is om te verdwijnen, vooral in bepaalde beleggingstypen.

Die (weinige) kwaliteitsvolle actieve beheerders zullen altijd waarde kunnen genereren voor beleggers. Het is belangrijk om te beseffen dat het moeilijk is om de markt op middellange tot lange termijn te verslaan en dat het van vitaal belang is om de managers te identificeren die daadwerkelijk alfa kunnen genereren in die specifieke categorie.

Zoals goed uitgelegd werd door mijn collega Johanna Englundh in dit artikel, zou een wereld zonder actieve managers saai en misschien zelfs gevaarlijk zijn.

TAGS
Facebook Twitter LinkedIn

Over de auteur

Valerio Baselli

Valerio Baselli  è Giornalista di Morningstar.

© Copyright 2024 Morningstar, Inc. Alle rechten voorbehouden.

Voorwaarden        Privacybeleid        Cookie Settings        Beleidsdocumenten