De Europese Centrale Bank (ECB) besloot donderdag tijdens haar eerste vergadering van het jaar de rente ongewijzigd te laten, zoals algemeen werd verwacht, en gaf geen enkele hint over wanneer zij zou kunnen beginnen met renteverlagingen.
De euro daalde scherp ten opzichte van de Amerikaanse dollar en de aandelenmarkten gingen omhoog nadat het rentebesluit was aangekondigd.
De bank herhaalde dat ze de rente “zo lang als nodig” hoog zou houden, maar de grote vraag is hoe lang dat zou kunnen duren. De inleidende verklaring liet dit onbeantwoord.
“Ondanks de voorzichtige toon van de ECB denken wij dat renteverlagingen waarschijnlijk vroeg of laat zullen komen, waarbij recordhoge rentetarieven de bank in 2024 voldoende manoeuvreerruimte geven”, zegt Michael Field, Europees marktstrateeg bij Morningstar.
Wanneer begint de ECB met rente verlagen?
De afgelopen weken heeft ECB-president Christine Lagarde de hooggespannen verwachtingen in de markt over renteverlagingen proberen te temperen. “Natuurlijk zijn de centrale bankiers niet blij met de extra druk van beleggers om de rente te verlagen, maar gezien de fragiele toestand van de Europese economie en de inflatie die in december is gedaald tot slechts 2,9%, denken wij dat renteverlagingen eraan komen", zegt Field.
De financiële markten houden er rekening mee dat de ECB in het voorjaar zal beginnen met het verlagen van de belangrijkste rentetarieven, en dat er later dit jaar nog vier verlagingen zullen volgen; voor 2024 wordt voor zo'n 150 basispunten tezamen aan verlaging verwacht.
In de verklaring van donderdag herbevestigde de ECB haar engagement om de inflatie verder terug te dringen richting het beoogde niveau van 2%, in de overtuiging dat de huidige rentetarieven op het juiste niveau liggen om dit te bereiken. “Kijk naar hoe snel en ver de inflatie is gedaald, een traject dat renteverlagingen ondersteunt”, aldus Field. “Uiteindelijk, nu de economie balanceert op de rand van een recessie en de inflatie in ieder geval in de juiste marge beweegt, denken wij dat de focus van de ECB binnenkort kan verschuiven naar een meer evenwichtige benadering van het beheersen van de inflatie naast de economische activiteit.”
“De ECB heeft twee uitspraken gedaan die geïnterpreteerd zouden kunnen worden als het openen van de deur voor renteverlagingen, maar die ook geschrapt hadden kunnen worden omdat er geen nieuwe voorspellingen zijn: één over de verhoogde binnenlandse prijsdruk en één over een tijdelijke stijging van de inflatie”, zegt Carsten Brzeski, hoofdeconoom bij ING Duitsland op X (voorheen Twitter).
De kerninflatie blijft dalen
De ECB bevestigde haar eerdere beoordeling van de inflatievooruitzichten op de middellange termijn: de neerwaartse trend van de onderliggende inflatie heeft zich voortgezet, afgezien van een energiegerelateerd opwaarts basiseffect op de totale inflatie. De recente reeks renteverhogingen lijken te helpen: "krappe financieringsvoorwaarden temperen de vraag, en dit helpt de inflatie terug te dringen", aldus de bank.
Recente macro-economische gegevens wakkerden de vrees aan dat de eurozone op weg zou kunnen zijn naar een recessie. De Duitse Ifo-index voor het bedrijfsklimaat was de laatste zwakke stand en daalde van 86,3 naar 85,2. Samen met de recente daling van de industriële productie duidt dit erop dat het bbp van de grootste economie van Europa in het eerste kwartaal opnieuw zal krimpen.
Volgende week zullen de Federal Reserve en de Bank of England hun rentebesluiten bekendmaken. Vorig jaar verwachtten de markten dat de centrale banken tegelijkertijd zouden beginnen met het verlagen van de rente, en daarom was er zelfs hier in Europa zo'n focus op de Fed, aldus Morningstar's strateeg Field.
Maar de Amerikaanse economie dreigt oververhit te raken en de inflatie is opnieuw gestegen, dus de Fed heeft een moeilijkere taak te vervullen, voegt Field eraan toe. Op die manier zouden de Europeanen niet naar de VS moeten kijken om het voortouw te nemen op het gebied van monetaire versoepeling.
