Als u een jaar geleden in een thematische zonne-energie-ETF had belegd, zou u tot nu toe tussen de 37% en 46% van uw geld hebben verloren. Dit lijkt een paradox in een tijd waarin de productie van zonne-energie een recordhoogte heeft bereikt.
De energiecrisis die is veroorzaakt door de oorlog in Oekraïne heeft een buitengewone impuls gegeven aan de investeringen in hernieuwbare energie, vooral in Europa. Volgens een analyse van SolarPower Europe ligt de EU op koers om haar zelfopgelegde doelstellingen voor zonne-energie te halen, waarbij verschillende landen hun doelstellingen hebben overtroffen: de lidstaten hebben in totaal 90 GW aan zonne-energie toegevoegd die tegen 2030 moet worden geïnstalleerd.
Uit gegevens van de denktank Ember blijkt dat vorig jaar 22% van de elektriciteit in de EU werd opgewekt door zonnepanelen en windturbines, vergeleken met 20% uit aardgas. “Europa heeft het ergste van de energiecrisis vermeden”, zegt Dave Jones, hoofd data bij Ember. “De schokken van 2022 veroorzaakten slechts een kleine toename van de steenkoolenergie en tegelijkertijd een enorme stijging van de steun voor hernieuwbare energiebronnen.”
Moeilijke tijden voor producenten
Volgens schattingen van BNEF zal de wereldwijde vraag naar zonne-energie in 2023 naar verwachting een record van 392 GW bereiken, een stijging van meer dan 55% ten opzichte van 2022, maar producenten van zonne-energie worden geconfronteerd met problemen.
“De grootste is de overcapaciteit, aangezien het aanbod ruim voldoende is voor de huidige vraag”, legt Fabrizio Arusa, senior relatiemanager en ETF-specialist bij Invesco, uit. “De prijs van zonnepanelen ligt momenteel op een historisch dieptepunt van 16 cent per watt, en de voorspelling is dat ze tegen het einde van het jaar nog goedkoper worden. Dit drukt op de marges van de producenten, maar is wel een zegen voor de expansie van zonne-energie.”
De kosten van fotovoltaïsche panelen zijn de afgelopen tien jaar inderdaad met 90% gedaald, wat zonne-energie vandaag de dag levensvatbaar maakt, maar gevolgen heeft voor de balansen van productiebedrijven. “Zonne-energiebedrijven zijn negatief beïnvloed door een aantal factoren, waaronder stijgende materiaalkosten, vertragingen bij het verlenen van vergunningen, hoge rentetarieven en politieke onzekerheid in belangrijke markten”, zegt Madeline Ruid, onderzoeksanalist bij Global X ETFs. “Met name de hoge prijzen van polysilicium [of kristallijn silicium] hebben, als gevolg van de toegenomen inelasticiteit van de vraag en het aanbod, geleid tot hogere kosten in de hele waardeketen van zonne-energie. Dit heeft geleid tot aanzienlijke projectvertragingen en een verzwakking van de vraag.”
Maar Amerikaanse bedrijven, die tot de belangrijkste behoren, kregen niet te maken met de gascrisis in Europa. “De recente inzinking van zonne-energie is vooral te wijten aan de teleurstellende prestaties van Amerikaanse producenten, slachtoffers van hogere rentetarieven en lage energiekosten”, zegt Fabio Massellani, verkoopmedewerker Italië bij HANetf. “Dit wordt duidelijk als we kijken naar de kwartaalcijfers van marktleiders als Enphase (ENPH), waaruit blijkt dat de Amerikaanse vraag naar nieuwe zonne-installaties op woningen zwakker was dan verwacht. Hierdoor ontstond overtollige voorraad en vertraagde de omzetgroei.”
Huiseigenaren, die de eindklanten zijn van bedrijven als Enphase, First Solar en Sunpower, worden daarom geconfronteerd met hogere financieringskosten en lage elektriciteitsprijzen, die samen hun prikkel verminderen om zelfvoorzienend te worden voor energie. “Hoge rentetarieven schaden het consumentenvertrouwen en veranderen de gemaksberekeningen voor degenen die zonne-energie overwegen. Zonne-energie op nutsschaal lijkt een voorsprong te hebben (en is een belangrijke motor voor de algehele vraag), dus grotere spelers kunnen het misschien iets beter volhouden,” aldus Arusa van Invesco.
Noodzakelijke correctie
De sector heeft de komende jaren echter nog voldoende ruimte voor groei. “We verwachten dat een deel van de recente tegenwind de komende kwartalen zal afnemen als gevolg van de verbeterde kostendynamiek voor polysiliciumen en de aanhoudende beleidsinspanningen om belemmeringen bij licenties te verminderen om zo de groei van schone technologie te ondersteunen”, zegt Madeline Ruid. “Met name de polysiliciumprijzen zijn de afgelopen zes maanden geleidelijk gedaald door de toegenomen productiecapaciteit en fabrikanten van zonnecellen zouden in staat moeten zijn hun marges te verbeteren en de prijzen te stabiliseren; dit kan zelfs op de korte termijn tot een herstel van de vraag leiden. Uit de laatste kwartaalrapporten blijkt zelfs dat zonne-energieprojecten die eerder werden uitgesteld, weer aantrekken nu de kosten zijn verbeterd.”
Voor Massellani van HANetf is de daling van de waarderingen zelfs een positieve factor. “We zijn blij om op korte termijn een vertraging in de sector te zien. Zogenaamde ‘animal spirits’ hebben de aandelenkoersen van bedrijven in schone energie opgejaagd in alle stadia van de waardeketen, vooral bij nutsbedrijven en fabrikanten van specialistische componenten.”
Massellani ziet het zonnig in voor de toekomst: “De lange termijn is interessant voor deze sector en daarom verwelkomen we vandaag een daling van de aandelenkoersen. Volgens de prognoses van het Amerikaanse ministerie van Energie zal zonne-energie de grootste bijdrage leveren aan de Amerikaanse elektriciteitsopwekking, met 40% van de capaciteit in 2035. Een van de risico's was in feite de hoge waardering.”
Het is een omslag die de industrie op korte termijn moet maken, maar die op de lange termijn profijt zal brengen. Schommelingen in capaciteit van zowel vraag als aanbod horen bij zo'n omslag. Toegenomen capaciteit en efficiency die nu bereikt worden, zulen zich op de lange termijn uitbetalen.
Risico's en kansen
Zoals bij alle thematische strategieën moeten beleggers de dynamiek en risico's van het gekozen thema zorgvuldig beoordelen, en ook de tijdshorizon die daarbij hoort. In het geval van zonne-energie is het dus geen enorme industrie met honderden namen, maar 30 tot 40 beursgenoteerde bedrijven die opereren als subsysteembouwers, aggregators en installateurs voor fotovoltaïsche projecten op zowel residentiële als utiliteitsschaal.
“De verwachte groeicijfers voor bedrijven die actief zijn in de sector zijn vanuit economisch oogpunt zeer aantrekkelijk”, zegt Massellani. “Zowel de omzet als de winst per aandeel zullen naar verwachting in de hele sector tussen de 10 en 20% per jaar stijgen. Kleinere innovatieve spelers kunnen nog snellere koersen noteren. Deze groei wordt gestimuleerd door zowel nieuw geïnstalleerde capaciteit op nutsniveau als door zonne-energie in de woningmarkt."
Een andere kans voor beleggers komt vanuit het gunstige regelgevings- en beleidsklimaat, dat zonne-energie in de ontwikkelde markten promoot, zowel als oplossing om de energieopwekking CO2-arm te maken als een manier om energieonafhankelijkheid van olie-exporterende landen te bereiken. Madeline Ruid van Global X ETFs zegt dat de Amerikaanse markt een aanzienlijke kans biedt voor zonne-energiebedrijven, vooral na de Inflation Reduction Act (IRA): “Tijdens het eerste jaar van de inwerkingtreding van de IRA in augustus 2022 kondigden zonne-energiebedrijven de bouw of uitbreiding aan van meer dan 50 productiefaciliteiten in de VS. In totaal zouden deze centrales meer dan 70 GW aan productie van zonne-energieapparatuur kunnen toevoegen, wat van cruciaal belang zou kunnen zijn om aan de toegenomen vraag naar zonne-energieprojecten te voldoen."
Ruid noemt Canadian Solar, Enphase, First Solar, Meyer Burger Technology, Jinko Solar en JA Solar als voorbeelden van bedrijven die de IRA hebben aangegrepen om zulke investeringen te doen.
Onder de risico's waar beleggers zich bewust van moeten zijn, zijn er zeker handelsbeperkingen die een negatieve invloed kunnen hebben op de sector, aangezien de productie nog steeds tamelijk verspreid is over de hele wereld, waarbij Chinese fabrikanten een belangrijke rol spelen in de waardeketen. Langdurig lage prijzen voor fossiele brandstoffen kunnen de acceptatie van zonne-energie door het publiek vertragen.
“Belangrijk is dat beleggers in gedachten moeten houden is aan welk type bedrijven ze hun portefeuilles moeten blootstellen om het rendement te maximaliseren”, legt Massellani verder uit. “De echte groei van zonne-energie komt niet voort uit extra gigawatt aan energie die aan het publiek wordt verkocht, maar uit het vervangen van de bestaande opwekkingscapaciteit. Het echte punt is om te investeren in bedrijven in de hardwarewaardeketen en alleen in een paar zeer geselecteerde nutsbedrijven met gunstige kenmerken.”
