Morningstar
AanbevolenNieuws Whats New IconMedalist Rating Shield IconProfessionele beleggers Whats New IconAwards for Investing Excellence Whats New Icon
Investing articles - nl

Beleggen voor beginners: beleggingsfondsen in een notendop

De analisten van Morningstar die financiële markten en beleggingsfondsen behandelen, proberen zo begrijpelijk mogelijk te schrijven, maar we betrappen ons er soms op dat we verzanden in vakjargon. Daarom wijden we in de maand april iedere week een artikel aan de basis van het beleggen in fondsen: we leggen vaak gebruikte vaktermen zo helder mogelijk uit, zodat ook beleggers met minder ervaring en kennis van financiële markten goed kunnen begrijpen wat er speelt. Vandaag het eerste deel: beleggingsfondsen in een notendop.

Jeffrey Schumacher, CFA 08 april, 2016 | 11:28
Facebook Twitter LinkedIn
Font-Size

Spreiding
Een van de belangrijkste regels van beleggen is het spreiden van risico’s. Niet alle eieren in één mandje, maar risico’s tegen elkaar wegstrepen. Met een mooi woord noemen we dat diversificatie. Als particuliere belegger met een kleiner belegbaar vermogen is dat niet altijd makkelijk te bewerkstelligen. U kunt wel een portefeuille samenstellen van 50 verschillende aandelen, maar als dat betekent dat u van ieder bedrijf maar 1 aandeel kunt kopen, dan gaat dat gepaard met relatief hoge transactiekosten. Beleggers die tegen dit dilemma aanlopen, kunnen ervoor kiezen om te beleggen via beleggingsfondsen.

Basket

Gezamenlijk beleggen
Een beleggingsfonds is een investeringsvehikel dat beleggers samenbrengt. Een fonds verzamelt vermogen van individuen om deze vervolgens namens de groep te beleggen in een portefeuille van effecten, zoals obligaties en aandelen. Wanneer een belegger geld stort in een fonds, wordt hij aandeelhouder in het fonds. Hoeveel aandelen een belegger in het fonds krijgt, hangt af van de koers van het beleggingsfonds. De som van de waarde van alle aandelen van beleggers in het fonds is het fondsvermogen (of Assets under Management).

Money

De fondsbeheerder
Het beheer van een beleggingsfonds is in handen van een fondsbeheerder (in het Engels aangeduid als portfolio manager of “PM”) die in dienst is bij een fondshuis (asset manager). Dat kan een enkele beheerder of een team zijn, eventueel ondersteund door analisten. Deze professionele beheerder beschikt over kennis van financiële markten en houdt zich fulltime met het beheer van het fonds bezig. Hij belegt het fondsvermogen volgens vooraf gestelde regels in het prospectus (mandaat), met als doel een bepaalde index (benchmark) te verslaan. Bijvoorbeeld een wereldwijd aandelenfonds dat zich tot doel stelt om de MSCI World Index te verslaan.

De fondsbeheerder kan binnen de gestelde grenzen zelf bepalen waarin hij het geld van beleggers investeert. Beleggers geven dus de controle uit handen, maar krijgen daar wel expertise voor terug. Voor het beheer betaalt de belegger een vergoeding aan het fondshuis: de lopende kosten, of in het Engels Ongoing Charge. De hoogte van deze kosten kunt u terugvinden in het Key Investor Information Document (KIID), een document dat fondshuizen verplicht zijn te verstrekken aan (potentiële) beleggers en dat op de website van de fondsbeheerder kan worden gedownload. De beheervergoeding is doorgaans lager dan de kosten die een belegger zou maken indien hij alle transacties zelf zou doen.

Buy sell

De beleggingsportefeuille
De fondsbeheerder koopt verschillende effecten. Dus niet 1 of 2, maar hij zal het fondsvermogen beleggen in tientallen tot soms honderden effecten om diversificatie tot stand te brengen. Het aantal beleggingen en het soort effecten, dus aandelen of obligaties, verschilt per strategie, mandaat en de overtuiging van de beheerder. Alle effecten tezamen noemen we de beleggingsportefeuille. De individuele aandelen of obligaties worden ook wel aangeduid als “posities” of “holdings”. Een belegger die een beleggingsfonds koopt krijgt dus eigenlijk een dwarsdoorsnede op kleine schaal van het fonds.

De portefeuille van een fonds kan uit verschillende componenten bestaan. Er zijn fondsen die enkel in aandelen of obligaties beleggen en daarbinnen zijn er ook nog diverse stromingen. Er zijn ook fondsen die in vastgoed beleggen. Of in een combinatie van aandelen, obligaties en vastgoed. Dit noemen we mixfondsen. Daarnaast keren sommige fondsen ontvangen dividenden (=winstuitkering) of coupons (=rente) uit aan beleggers. Dat noemen we distributie-klasse. Of ze houden deze uitbetalingen aan om deze weer te herinvesteren in het fonds. Dat heet kapitalisatie-klasse. Ook is er een verschil tussen fondsen die valutarisico’s afdekken (hedgen) of juist niet.

Rendement
De beleggingsportefeuille die de fondsbeheerder samenstelt bestaat dus uit meerdere effecten. De effecten in de portefeuille stijgen en dalen in waarde, wat uiteindelijk het rendement van de portefeuille bepaalt. Het netto rendement (rendement na kosten) kan worden afgezet tegenover een benchmark. Pas op: sommige fondsaanbieders laten echter bruto rendementen (rendement voor kosten) zien wanneer ze de prestaties van het fonds vergelijken met de benchmark!

Het hele beleggingsproces ziet er dan als volgt uit:

Scheme red

Het selecteren van een beleggingsfonds
Beleggingsfondsen bieden beleggers dus de mogelijkheid voor eenvoudige en efficiënte diversificatie, toegang tot diverse markten en beleggingsstijlen, expertise en schaalvoordelen in de vorm van lagere kosten . Er is echter ook een nadeel voor fondsbeleggers. Het kiezen van het juiste beleggingsfonds is geen sinecure. Er zijn zeer veel fondsen beschikbaar, maar diverse onderzoeken hebben aangetoond dat gemiddeld genomen 80% van de actief beheerde beleggingsfondsen achter blijft bij de benchmark. Dat zijn teleurstellende cijfers, maar het betekent ook dat er fondsen zijn die wel waarde toevoegen.

Voor het selecteren van beleggingsfondsen kijken beleggers vaak naar historische rendementen (track record). De Morningstar Rating (de “sterren”) is ook gebaseerd op historische, voor risico gecorrigeerde rendementen. De schaalverdeling loopt van 1 ster voor de slechtst presterende fondsen tot 5 sterren voor de beste fondsen.

Dit kan een interessant vertrekpunt zijn, maar het is absoluut niet het eindstation. Een fonds kan 5 sterren hebben op basis van zijn goede prestaties uit het verleden, maar er kunnen belangrijke zaken zijn veranderd. Is de fondsbeheerder nog wel dezelfde? Is het proces gewijzigd? Zijn de kosten verhoogd? Allemaal factoren die het track record minder relevant maken voor de huidige situatie en die negatief kunnen uitpakken voor de toekomst. Dit kunt u echter niet uit het aantal sterren aflezen, die kijken alleen maar naar het verleden. En rendementen uit het verleden…

Kwalitatieve analyse
De Morningstar Analyst Rating is een kwalitatieve beoordeling die wordt uitgevoerd door de fondsanalisten van Morningstar, waarbij het beleggingsteam, proces, fondshuis, rendement & risico en kosten uitgebreid geanalyseerd worden. Deze beoordeling resulteert in een rating. Die kan positief of negatief uitvallen, of neutraal. Morningstar hanteert de ratings Negative, Neutral en, aan de positieve zijde, Bronze, Silver en Gold. Deze kwalitatieve beoordeling gaat dus veel verder dan een analyse van historische rendementen. Beleggen in beleggingsfondsen kan zorgen voor gemak, maar u moet wel eerst gedegen uw huiswerk doen om het juiste beleggingsfonds te selecteren.

Dit is het eerste artikel uit een vierdelige reeks waarin Morningstar de basisbegrippen van beleggen uitlegt voor de beginnende belegger. Lees ook de andere delen uit deze serie:

- Op zoek naar alpha

Facebook Twitter LinkedIn
Font-Size

Over de auteur

Jeffrey Schumacher, CFA  is fondsanalist bij Morningstar Benelux

© Copyright 2024 Morningstar, Inc. Alle rechten voorbehouden.

Voorwaarden        Privacybeleid        Cookie Settings        Beleidsdocumenten

De Star Rating voor aandelen van Morningstar wordt toegekend op basis van de raming door een analist van de reële waarde van een aandeel. Het is een projectie/opinie, geen feitelijke verklaring. Morningstar kent Star Ratings toe op basis van de raming door een analist van de reële waarde van een aandeel. De Star Rating wordt door vier componenten bepaald: (1) ons oordeel over de economische slotgracht van het bedrijf, (2) onze raming van de reële waarde van het aandeel, (3) onze onzekerheid met betrekking tot die raming van de reële waarde, en (4) de huidige marktprijs. Die criteria samen leiden tot een unieke rating die elke dag wordt geüpdatet. Een rating van vijf sterren betekent dat het aandeel een goede waarde vertegenwoordigt tegen zijn huidige koers; een rating van één ster niet. Als ons uitgangspunt correct is, dan zal de marktprijs in de loop van de tijd, doorgaans binnen de drie jaar, gaan samenvallen met onze raming van de reële waarde. Beleggingen in effecten zijn onderhevig aan markt- en andere risico's. Resultaten van een effect uit het verleden bieden geen garantie en zijn geen indicatie voor toekomstige resultaten. Voor meer informatie in verband met de Morningstar Star Rating voor aandelen, ga naar

De raming van de kwantitatieve reële waarde is de door Morningstar uitgevoerde raming van het bedrag per aandeel uitgedrukt in USD dat het eigen vermogen van een bedrijf vandaag waard is. De raming van de kwantitatieve reële waarde is gebaseerd op een statistisch model afkomstig van het analistenteam van Morningstar gespecialiseerd in de raming van de kwantitatieve reële waarde van bedrijven, en omvat een financiële prognose van het bedrijf. De raming van de kwantitatieve reële waarde wordt dagelijks berekend. Het is een projectie/opinie, geen feitelijke verklaring. Beleggingen in effecten zijn onderhevig aan markt- en andere risico's. Resultaten van een effect uit het verleden bieden geen garantie en zijn geen indicatie voor toekomstige resultaten. Voor meer informatie in verband met de raming van de kwantitatieve reële waarde, ga naar

De Morningstar Medalist Rating is de samenvattende weergave van Morningstar’s vooruitkijkende analyse van beleggingsstrategieën zoals die worden aangeboden via specifieke instrumenten met een beoordelingsschaal van Gold, Silver, Bronze, Neutral en Negative. De Medalist Ratings geven aan welke beleggingen naar het oordeel van Morningstar waarschijnlijk in staat zijn om in de loop van de tijd een relevante index of peer group gemiddelde te verslaan op voor risico aangepaste basis. Beleggingsproducten worden beoordeeld op drie belangrijke pijlers (People, Parent en Process) die, als ze gekoppeld worden aan de beoordeling van kosten, de basis vormen voor Morningstar’s overtuiging op de verdiensten van die producten en die hun Medalist Rating bepalen. De pijler ratings kennen de gradaties Low, Below Average, Average, Above Average en High. Pijlers kunnen beoordeeld worden via de kwalitatieve beoordeling van een analist (ofwel direct aan een instrument dat de analist volgt, ofwel indirect als de pijler ratings van een gevolgd instrument toegepast worden op een verwant niet-gevolgd instrument), of via het gebruik van algoritmische technieken. Instrumenten worden aan de hand van hun verwachte prestatie gesorteerd in rating groepen die worden gedefinieerd door hun Morningstar Categorie en hun actieve of passieve status. Als analisten een instrument direct volgen, kennen ze de drie pijler ratings toe op basis van hun kwalitatieve beoordeling, getoetst door het Analyst Rating Committee, en monitoren en evalueren deze ten minste iedere 14 maanden. Als de instrumenten ofwel indirect door analisten worden gevolgd, ofwel door algoritme, dan worden de ratings maandelijks toegekend. Voor gedetailleerde informatie over deze ratings en hun methodologie kunt u terecht op: here

The Morningstar Medalist Ratings zijn geen feiten en het zijn ook geen credit of risico ratings. De Morningstar Medalist Rating (i) moet niet worden gebruikt als de enige basis bij het beoordelen van een beleggingsproduct, (ii) omvat onbekende risico’s en onzekerheden die verwachtingen kunnen doorkruisen en tot andere dan verwachte uitkomsten kunnen leiden, (iii) is niet gegarandeerd gebaseerd op volledige of accurate aannames of modellen als ze algoritmisch zijn bepaald, (iv) bevat het risico dat het rendementsdoel niet wordt gehaald vanwege zaken als onverwachte wijzigingen in beheer, technologie, economische ontwikkeling, rentebewegingen, kosten, concurrentiedruk, wetgeving, wisselkoersen, belastingen en wijzigingen in politiek of sociaal klimaat, en (v) moet niet worden gezien als een aanbeveling om beleggingsproducten te kopen of verkopen. Een verandering in de fundamentele factoren achter de Morningstar Medalist Rating kan betekenen dat de rating niet langer accuraat meer is.

Voor informatie over de historische Morningstar Medalist Rating voor beleggingsfondsen die Morningstar volgt, kunt u terecht bij uw lokale Morningstar kantoor.

Gedetailleerde informatie over belangenconflicten, waaronder EU MAR publicaties, leest u in het document “Morningstar Medalist Rating Analyst Conflict of Interest & Other Disclosures for EMEA” dat u hierkunt vinden.

Selecteer de website van uw keuze Om te weten of deze website relevant voor u is, vernemen we graag of u een particuliere of een professionele belegger bent.