Veel basisregels voor beleggen lijken in eerste instantie onlogisch. Stijgende rentevoeten zijn bijvoorbeeld goed nieuws voor iemand die wil beleggen in depositobewijzen of andere kortlopende spaarinstrumenten, maar voor obligatiefondsen zijn ze over het algemeen een slechte zaak. Waar u mogelijk ook van opkijkt, is dat luie beleggers vaak meer succes oogsten dan hardwerkende beleggers.
Als u uw portefeuilleparticipaties elke dag controleert, of erger nog: meermaals per dag, dan is de verleiding mogelijk groter om meer transacties te verrichten dan nodig. Daardoor kunt u geconfronteerd worden met hoge transactiekosten en koopt u wellicht populaire, goed presterende aandelen en fondsen in de hoop dat ze hun goede resultaten zullen voortzetten. Dat kan echter rampzalige gevolgen hebben.
Omdat een overijverige belegger zichzelf in de problemen kan werken, ben ik er een groot voorstander van om slechts enkele malen per jaar - elk halfjaar of elk kwartaal - over te gaan tot een controle van de beleggingsportefeuille. Het doel van deze portefeuillecontrole bestaat eruit om probleemgebieden systematisch op te lossen en te bepalen welke wijzigingen u wilt doorvoeren wanneer u uw portefeuille opnieuw samenstelt. (U zou de samenstelling van uw portefeuille in ieder geval om de paar jaar moeten evalueren: haal geld uit beleggingen die goede resultaten hebben behaald en investeer het in uw portefeuilleposities die minder goed hebben gepresteerd.)
Evalueer uw portefeuille aan de hand van de volgende vijf stappen. Maak aantekeningen terwijl u ze leest. U zult ze willen raadplegen wanneer u uw portefeuille opnieuw samenstelt.
1. Waak er voor dat uw activamix voldoet aan uw doelstellingen.
Eén van de belangrijkste factoren die bepaalt of uw portefeuille gepositioneerd is om aan uw beleggingsdoelstellingen te voldoen is uw activaspreiding: welk gedeelte van uw portefeuille is belegd in aandelen, obligaties en contanten? Om de huidige positionering van uw portefeuille precies af te leiden, kunt u gebruikmaken van Morningstars Instant X-Ray-tool, dat gratis door alle gebruikers van morningstar.nl kan worden gebruikt.
Voer voor elk van uw participaties een tickersymbool in (vergeet uw bedrijfsaandelen en contanten niet!) met daarnaast de waarde voor die participatie in euro en klik vervolgens op Show Instant X-Ray. Er wordt dan een taartdiagram weergegeven waarin u ziet hoeveel van uw portefeuille in elk van de grote activacategorieën is belegd. Dat resultaat kunt u vergelijken met uw nagestreefde spreiding. Daar (Europese) aandelen het tot dusver in 2011 moeilijk hebben gehad, is de kans groot dat uw aandelenposities onder uw streefdoel liggen. Dat kan erop wijzen dat u de aandelenposities in uw portefeuille, met name in Europese, niet hoeft uit te breiden.
2. Licht uw portefeuille door met Instant X-Ray.
Zodra u de activaspreiding van uw portefeuille hebt bepaald, kunt u uw aandacht vestigen op hoe uw aandelen- en obligatieparticipaties zijn gepositioneerd. Binnen de tool Instant X-Ray worden Morningstar Style Boxes voor aandelen en obligaties weergegeven (twee roosters van negen vakken in de rechterbovenhoek van de pagina X-Ray), die de beleggingsstijl van uw participaties weergeven.
Hoewel u geen gelijkmatige verdeling van de participaties over elk van de negen vakken hoeft te verwachten, moet u wel opletten als het grootste deel van uw participaties in één of twee vakken van de Style Box geconcentreerd is.
Instant X-Ray geeft ook weer hoe uw aandelenparticipaties gespreid zijn over verschillende marktsectoren. U kunt zelf een benchmark kiezen om uw spreiding mee te vergelijken. Net zoals bij de Style Box hoeft u zich niet al te veel zorgen te maken indien er hier en daar afwijkingen voorkomen. Let wel op bij erg grote posities (sectoren waar uw positie bijvoorbeeld meer dan tweemaal zo groot is als die van de index).
3. Evalueer uw individuele participaties.
Zodra u de globale positionering van uw portefeuille hebt gecontroleerd, is het tijd voor een snelle evaluatie van elk van uw afzonderlijke participaties. Onderaan op de pagina Instant X-Ray ziet u koppelingen voor elk van uw fondsen. Klik op de koppelingen om voor elk fonds een gedetailleerd analistenrapport weer te geven. De aandelen- en ETF-rapporten op morningstar.nl zijn niet via de X-Ray te raadplegen. Klik hier om het overzicht van alle aandelenanalyses, het overzicht van alle aanbevolen aandelen en alle ETF-analyses te bekijken.
De analistenrapporten van Morningstar zijn gratis voor bezoekers van Morningstar.nl en bieden een snelle en eenvoudige manier om inzicht te krijgen in de belangrijkste thema's binnen de meest prominente beleggingsfondsen, ETFs en beursverhandelde ondernemingen. Ook vertellen onze analisten u of het volgens hen de moeite waard is om een effect al dan niet te houden.
Indien u graag uw eigen onderzoek uitvoert naar uw participaties, dan zult u zich moeten verdiepen in de gegevens. Voor beleggingsfondsen gaat u na of er een andere beheerder is aangesteld, of er aanpassingen zijn aangebracht in de strategie en of er problemen zijn geweest binnen de vennootschap van het fonds. Wanneer u individuele aandelen beoordeelt, besteed dan aandacht aan koerswaarderingsfactoren en de ontwikkeling van de winstgevendheid van een onderneming.
4. Onderzoek de prestaties.
Het is een grote fout om al te veel aandacht te besteden aan resultaten op korte termijn. Wel zou u bij uw driemaandelijkse of halfjaarlijkse portefeuille-evaluatie even moeten controleren welke participaties de grootste bijdrage leveren aan het globale rendement van uw portefeuille en welke posities de grootste negatieve invloed hebben op uw portefeuillerendement. U mag best een blik werpen op het rendement sinds het begin van het jaar, maar richt uw aandacht vooral op de cijfers op langere termijn: het rendement van elke participatie over de afgelopen drie en vijf jaar ten opzichte van dat van andere fondsen binnen diezelfde categorie.
Neem ook nota van absolute rendementen. Welke participaties hebben de grootste bijdrage geleverd aan de nettowinst van uw portefeuille en welke hadden de slechtste invloed? Als een effect blijvend ondermaats blijft presteren, kan dit erop wijzen dat er iets heel erg fout loopt. Maar aangenomen dat uw beweegredenen voor het kopen van een aandeel of een fonds nog geldig zijn, kan een periode van zwakke rendementen u ook de gelegenheid bieden om die positie goedkoop uit te breiden wanneer u de samenstelling van uw portefeuille later dit jaar aanpast.
5. Plan uw volgende zet.
Nadat u de huidige toestand van uw portefeuille hebt beoordeeld, is het tijd om uw volgende zet te plannen. Het is niet waarschijnlijk dat u een portefeuilleprobleem ontdekt dat onmiddellijk moet worden opgelost, maar het is goed om een tijdstip te plannen om de samenstelling van uw portefeuille aan te passen.
Volgens de conventionele wijsheid voor financiële planning is het einde van het jaar het beste moment om uw portefeuillesamenstelling aan te passen, om eventuele verliezen te salderen met vermogenswinsten elders in uw portefeuille. Maar als u hiervoor meer tijd hebt op een ander moment van het jaar, aan het begin van het vierde kwartaal bijvoorbeeld of zelfs aan het begin van het nieuwe jaar, dan kan het ook op deze momenten.
Een eerdere versie van dit artikel verscheen op 22 december 2009.
Lees ook
Meest geraadpleegde beleggingsfondsen in 2011
Meest gelezen artikelen in 2011
Editor's pick: het beste en mooiste van 2011
De populairste aandelen op morningstar.nl
